2
رییس دادگاه عمومی بخش بن رود(دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی)
3
وکیل پایه یک دادگستری(کارشناس ارشد حقوق خصوصی)
چکیده
سرپرستی، یک رابطه حقوقی بین سرپرست وکودک بیسرپرست و بد سرپرست ایجاد میکند. طبق قانون این اشخاص نسبت به یکدیگر دارای وظایف و تکالیفی هستند که مشابه وظایفی است که والدین واقعی و فرزندان ایشان نسبت به یکدیگر دارند. با توجه به اینکه این رابطه ، یک رابطه طبیعی نیست ، قانونگذار بحث تضمین ثالث را در قانون مطرح نمود. ما در این مقاله سعی داریم که برای توصیف این تضمین، تعهدات سرپرستان را بررسی نماییم.ظاهر این است که این تعهدات، غیرمالی و مباشرتی هستند و قابل تضمین نمیباشند. در ماده 25 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب 31/06/1392 (جدید ) مقرر شده که در صورت تخلف سرپرستان، رابطه سرپرستی قطع میگردد و کودک به ثالث واگذار میشود. لذا، این تضمین بیشتر بار اخلاقی دارد زیرا تضمینات زمانی است که تخلف متعهد محرز شود و رابطه حقوقی برقرار باشد ؛ در حالیکه در قانون مطرح شده ، در صورت تخلف سرپرست از انجام تعهدات، رابطه او با کودک قطع میگردد. لذا، این تضمین با تصویب قانون جدید بیاثر و بیمه عمر جایگزین آن گردید.تضمین ، میتواند به‌صورت یک تضمین مالی یا به‌صورت یک تضمین شخصی باشد(نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه شماره 3002-7 مورخ 16/5/1365) با توجه به این نظریه و رویه عملی میتوان گفت قانونگذار ایران تضمین مالی را مدّنظر خود قرارداده است ؛ ولی شاید با توجه با قسمت اخیر نظریه مذکور بتوان ضمانت ثالث از تعهدات زوجین متقاضی در برابر کودک بیسرپرست را نیز به‌عنوان یک نوع تضمین شخصی قبول نمود.هرچند در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب 31/06/1392 ، قانونگذار به نهاد بیمه به‌عنوان تضمین تعهدات زوجین اشاره کرده است ( ماده 15) ولی در گذشته یعنی از سال 1353 تا 1392 حدود چهل سال کودکان بدون این شرط به سرپرست واگذار شدهاند ؛ لذا با توجه به وجود کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بد سرپرست، نهاد سرپرستی و فرزندخواندگی از اهمیت بسیاری برخوردار است. به خصوص اینکه این نهاد هم برای سرپرستان و هم برای کودک فواید بسیاری دارد ؛ برای سرپرستان ازاین‌جهت که باعث استحکام بخشیدن اساس خانواده و از بین بردن غم محرومیت از داشتن فرزند میشود؛ و از طرفی باعث میشود که کودک نیز از محبت پدر و مادر برخوردار شود و در محیطی سالم رشد کند؛ بنابراین باید نهایت دقت را به عمل آورد تا کودک به اشخاص صالحی سپرده شود و باید به شکلی عمل کرد که تا حدودی آینده کودک تضمین شود تا درصورتی‌که سرپرستان، نتوانند یا نخواهند که به وظایف خود عمل کنند بتوان از ورود خسارت به کودک تا حد ممکن خودداری کرد و در صورت ورود خسارت و لطمه به او ، بتوان آن را جبران نمود.
)