بررسی مجازات‌های تعزیری در خصوص ایراد ضرب و جرح عمدی طبق قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392

      اقتضای اصل قانونی بودن جرم و مجازات‌ها این است که ضمانت اجرای هر رفتاری که در قانون جرم‌انگاری شده است، مشخص شده باشد. به عبارت دیگر، هر چند به عقیده برخی ،اصل قانونی بودن جرم و مجازات ، موجب می‌شود گاهی مجرمان آزاد بمانند و از چنگ عدالت فرار کنند، ولی از نظر حفظ حقوق وامنیت شخصی اعضای جامعه، رعایت این اصل به طور قاطع و کامل ضرورت دارد، چرا که حفظ منفعت بیشتر اعضای جامعه ، بنابر منطق،کوششی غیراصولی برای دستگیری و مجازات یکایک مرتکبان اعمال ضداجتماعی که تعداد آنها در مقایسه با کل جمعیت هر جامعه بسیار کم است ،اهمیت بیشتر دارد. به علاوه تضمین حقوق و امنیت اعضای جامعه از طریق اصل قانونی بودن جرم، حتا اگر به قیمت آزاد گذاردن عده‌ای از مرتکبان اعمال ضداجتماعی تمام شود، برای تقویت ارزش‌های دموکراتیک و تشویق حس قانون‌شناسی و احترام نسبت به حقوق دیگران نیز بسیار ارزنده و مؤثر است. (صانعی، 1382، ص 229). یکی از موادی که با تصویب قانون مجازات اسلامی سال 1392 سبب پیدایش ابهام در برداشت از قانون شده و رویه‌های مختلف در محاکم قضایی به وجود آورده است، مجازات‌های تعزیری در باره ضرب و جرح عمدی است، به عبارت دیگر در قانون سابق ،در دو (ماده‌ 614 )و تبصره آن و تبصره 2 (ماده 269) در این باره، تعیین تکلیف شده بود .ولی قانون جدید همانند قانون قبل به صراحت تعیین تکلیف نکرده است. در این نوشتار، ما بر آن هستیم که نخست، دیگر رویه‌ها و استدلال‌هایی را که در محکمه های قضایی با توجه به وضع موجود، جاری است، ذکر نماییم و سپس در مقام ارزیابی آنها ، با در نظر گرفتن اصول بنیادین حقوق کیفری مانند اصل قانونی بودن جرم و مجازات‌ها و نوع تفسیر حاکم بر حقوق کیفری و سیاست کیفری قانونگذار در قانونی که به تازگی تصویب شده است، نظر منطقی‌تر ارائه کنیم.