1
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، وکیل دادگستری
2
دانشجوی دکتری رشته حقوق بین الملل عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان
چکیده
دیوان کیفری بین المللی، اولین محکمه دائمی است که به منظور رسیدگی به مهمترین جنایات بین المللی تأسیس شده است. یکی از مهمترین جرائمی که مایه نگرانی جامعه بین المللی است، به موجب ماده 5 اساسنامه رم جنایت تجاوز است. به دلیل اختلافات شدیدی که در ارائه ی تعریفی واحد از جرم تجاوز وجود داشت، بند 2 ماده 5 به عنوان یک راهکار، صلاحیت دیوان نسبت به این جرم را به کنفرانس بازنگری که هفت سال پس از لازم الاجرا شدن اساسنامه تشکیل میشد موکول کرد. اولین کنفرانس بازنگری اساسنامه دیوان در سال 2010 در کامپالا پایتخت اوگاندا برگزار شد. در این کنفرانس تعریف جرم و تجاوز و عناصر آن و شرایط اعمال صلاحیت دیوان به وفاق عام رسید اما شرط لازم الاجرا شدن آن به سال 2017 موکول گردید. تصویب موافقتنامه کامپالا گرچه پیشرفت مهمی در حوزه حقوق کیفری بین المللی محسوب می شود اما باید منتظر گام دوم در سال 2017 باشیم. در این زمینه سئوالاتی مطرح هستند مانند اینکه شرایط لازم الاجرا شدن این اصلاحیه ها در کامپالا چیست؟ با توجه به اهمیت نقش شورای امنیت در احراز تجاوز، دیوان چگونه می تواند به عنوان یک رُکن قضایی مستقل نسبت به این جرم اعمال صلاحیت کند؟ و نتایج کنفرانس کامپالا در خصوص مسائل مورد اختلاف مانند متجاوزین غیر دولتی و استثنائات منع توسل به زور و دفاعیات عام کیفری و ... چه بود؟ در این مقاله به سئوالات فوق پاسخ داده شده است.
)