دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
چکیده
گدایی دست دراز کردن از دیگران برای ارتزاق و معاش زندگی است، که از زمان‌های بسیار دور در جوامع وجود داشته و همچنان وجود دارد. هدف، بررسی و شناخت عوامل مؤثر بر تکدی‌گری قشرهای آسیب پذیر جامعه و ارائه راهکارهای ساماندهی متکدیان می‌باشد. وفق ماده 712 و 713 ق.م.ا تکدی‌گری جرم و یک ناهنجاری اجتماعی است. این پدیده را نمی‌توان تک عاملی در نظر گرفت. تکدی با ریشه‌ای اقتصادی و فقر شروع می‌شود و به نتایج فرهنگی و اجتماعی ختم می‌شود. اغماض فرهنگ در برابر تکدی موجب می‌شود، افراد به سادگی بدان بپردازند و حتی تن آسانی را شاخص نوعی ذکاوت پندارند، بدان تن دردهند و دیگران را نیز ترغیب نمایند.از یک سو احادیث و برخی آیات قرآن کریم، به کمک کردن به فقرا و مستمندان اشاره دارد: الَذینَ فی اموالِهم حَقَ مَعلوم، لِلسائِلَ و المَحروم. واما السائلَ فَلا تَنهر وَ أما بِه نِعمَتِ رَبکَ مُحدِث. و از جهتی دیگر با منع کمک به متکدیان و حرام بودن فتاوی بعضی از علما مواجه هستیم. در پرتو مبانی نظری، ضمن تدوین فرضیات، با کاربرد روش پیمایشی و استفاده از تکنیک پرسشنامه از 70 نفر متکدی و 96 نفر از کمک کنندگان در تابستان 1393 از شهر اصفهان انتخاب شده‌اند. نتایج بررسی حاکی از آن است که، بین متغیر و عوامل اقتصادی(فقر و نداری)، فرهنگ، ترحم و دلسوزی و فرهنگ غلط صدقه بین عوام، ضعف در اجرای قوانین و عدم برخورد قاطع(کنترل رسمی)، نان آور بودن خانواده، بیکاری، بیماری و کهولت سن، سطح تحصیلات، معلولیت و ناتوانی جسمی و ذهنی، عدم عزت نفس، راحت طلبی متکدیان و درآمدشان از این طریق، اعتیاد، مقایسه با اقشار پر درآمد، عدم حمایت مالی، عدم دریافت مستمری ارتباط وجود دارد.
)