مرحله تحقیقات مقدماتی دارای دو معنای عام و خاص است. معنای عام هر نوع اقدام تحقیقی را که تا قبل از محاکمه صورت می‌پذیرد، پوشش می‌دهد و در معنای خاص به استناد ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری، تحقیقات مقدماتی، مجموعه اقدامات قانونی است که از سوی بازپرس یا مقامات قضایی، برای حفظ آثار و علائم و جمع‌آوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم انجام می‌شود. این مرحله بدان جهت واجد اهمیتی وافر است که مهم‌ترین دلایل ارتکاب وقوع جرم توسط شخص متهم ، طی آن تحصیل خواهند شد، لذا دلایل تحصیل شده در این مرحله می‌توانند در سرنوشت پرونده نقشی بنیادین را ایفا نمایند. در این میان، نگارنده با بر شمردن انواع نظام های حقوقی حاکم بر مرحلة تحقیقات مقدماتی در صدد برآمده تا از این طریق شناخت هر چه بهتری از نظام کنونی حاکم بر مرحلة تحقیقات مقدماتی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران به دست دهد.
)